Thirty-year old Mary Guy Portajada, a volunteer of Desaparecidos and daughter of a former union leader who was abducted in 1987, said that some children of desap victims turn to illegal drugs and other bad vices with their friends for comfort. “Yung iba hindi naiintindihan kung bakit nawala ang tatay nila, ‘yung iba nag-drugs, nagrebelde sa pamilya.”

Guy and her siblings got separated after her father’s abduction.

“After na dukutin siya, for a few months naghiwa-hiwalay kami ng mga kapatid ko. Bumalik lang kami sa bahay namin ng kalmado na ang sitwasyon,” she said. “Naglalabandera ang nanay ko sa community para suportahan kami. Nagtitinda naman ng Sampaguita ang mga kapatid ko pagkagaling sa eskuwela.”

Eighteen years have passed since her father’s disappearance, but Guy has yet to reconcile with her past. “Parang mahirap yatang mag-move on. May panahon na tanggap…pero andun pa rin ‘yung pag-asa…umaasang isang umaga darating ang tatay mo.”

She went on, “’Pag nalulungkot kami, sasabihin ng mga kapatid ko asan kaya siya…sana kung nandito siya ganito ang buhay…’Pag birthday niya iniisip namin masaya kaya siya? Natatandaan pa ba niya na kaarawan niya? Nakakulong pa rin ba…may torture? Kumakain pa ba?

“’Pag nabuburyong…sige na nga tanggapin na lang natin…Mahirap ipaliwanag kung ano talaga ang nararamdaman.”

Guy is involved in a cultural group called SAD (Samahan ng Anak ng Desaparecidos) that does theatrical performances and even street plays they call Iglap Dula.

“Nagtayo kami ng cultural group dahil sa tingin na mula sa cultural group magkakaron ng mabilis na projection ng issue ng disappearances,” she said. “Mas effective ang stage and street plays, iba ‘yung napapanood mo, mararamdaman mo talaga ‘yung message.”

Please click the links to read Part One and Part Two.